اجرای روف گاردن از لحالظ ساختار 

اجرای روف گاردن از لحالظ ساختار:

در حالت کلی و از نظر ساختاری،  اجرای روف گاردن ها به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند. بام های سبز گسترده، بام های سبز نیمه متراکم، بام های سبز متراکم و بام های شیب دار. در زیر به اختصار با بررسی ویژگی های هر یک از این گروه روف گاردن ها می پردازیم.

Extensive Green Roof

Extensive Green Roof Details - بام سبز گسترده

روف گاردن گسترده:

روف گاردن گسترده، به آن گروه از بام های سبز گفته می شود که پراکندگی بار های ناشی از اجرای بام سبز به صورت یکنواخت و به میزان کم در کل سطح بام به صورت یکسان پخش می باشد.

عموما در این گروه بام های سبز، سطوح بام پوشیده شده از گیاهان پوششی و با نیاز به حداقل عمق خاک می باشد. محدود شدن پوشش گیاهی را می توان از نقاط ضعف این مدل روف گاردن ها برشمرد. هرچند هزینه اجرای کم، وزن کم، سرعا اجرا و هزینه های نگهداری نسبتا پایین از ویژگیهای این بام های سبز به شمار می رود. 

در زیر به بررسی دقیق تر مزایای روف گاردن های گسترده می پردازیم.

سرعت اجرای به نسبت بالاتر

هزینه پایین تر اجرا

وزن کم به نسبت سایر روف گاردن ها (حدود 80 کیلو گرم بر متر مربع در حالت اشباع)

قابلیت طراحی های گیاه محور و منظر محور

روف گاردن نیمه متراکم:

این نوع بام سبز شامل کشت گیاهان با حجم ریشه بیشتر و دارای عمق بستر کاشت بالای 30 سانتی متر تا 1 متر است.. از ویژگیهای اصلی قابلیت اجرای متنوع تر و تقسیم بار بر اساس ساختار سازه می باشد.

روف گاردن های نیمه متراکم که در برخی از سایت ها به اشتباه به نیمه متمرکز نیز معروف هستند، عبارتند از آن دسته از روف گاردن هایی که پراکندگی بارها بر روی سطح بام به صورت یکپارچه صورت نپذیرفته است.

عموما این گروه روف گاردن ها که دارای طرفدان بیشتری نیز هستند، بر اساس کاربرد، ساختار سازه و سایر محدودیت ها و مزیت ها طراحی و اجرا می باشد. در روف گاردن های نیمه متراکم، مهارت طراحی و استفاده بهینه از فضا ها با توجه به ساختار سازه مهم ترین چالش اجرایی می باشد.

در زیر به بررسی دقیق تر مزایای روف گاردن های نیمه متراکم می پردازیم.

قابلیت طراحی های خلاقانه و توزیع بار بر اساس ساختار ساختمان

قابلیت استفاده از انواع گونه ها و دسته های گیاهی

قابلیت مرتفع کردن نواقص سازه ای، مانند رایز ها، نورگیر ها و... 

Semi-Intensive Green Roof

Intensive-Green Roof - بام سبز متراکم

روف گاردن متراکم:

در این نوع روف گاردن (باغ بام) قابلیت استفاده  از گیاهانی با  احتیاج به عمق خاک زیاد وجود دارد. از مزایای این نوع روف گاردن ها که به  باغ بام  مشهور هستند، می توان عدم محدودیت در انتخاب نوع گیاهان اشاره کرد. در این روف گاردن ها میزان بار بر روی سازه باید از قبل محاسبه شده باشد. از ویژگیهای اصلی این گروه بام ها ساختار طبیعت گرایانه آن می باشد و کلیه محدودیت های کاشتی و گیاهی را از پیش رو بر می دارد.

همچنین به دلیل ساختار روف گاردن های متراکم، عایق بسار مناسب صوت و گرما، سرما می باشد.

Semi-Intensive Green Roof

Pitch green roof

روف گاردن شیب دار:

روف گاردن های شیب دار، همان طور که از نامشان پیداست به بام های سبزی گفته می شود که شیب آنها بالای 15 درجه باشد. وجود شیب در این گروه بام های سبز، باعث ایجاد چالش های اجرایی به ویژه در امر تثبیت خاک و بستر کشت دارد. 

این گروه از بام های سبز قالبا با ساخنار های گسترده اجرا می شوند و بیشتر در اروپا برای بخشی از بام های شیب دار رو به آفتاب کاربرد دارند. 

اجرای روف گاردن از لحاظ نحوه اجرا:

امروزه بام های سبز به طریقه ها و روش های مختلف طراحی و اجرا می شوند. صنعت روف گاردن  تلفیقی است از هنر معماری، علم سازه و دانش گیاه شناسی. می توان به راحتی گفت در برخی از پروژه های بام سبز، موارد تکنیکی و تعداد دیتیل های اجرایی بام سبز از خود ساختمان بیشتر و حساس تر می باشد.

متاسفانه شرکت هایی با نام " متخصصان روفگاردن و بام سبز "  مشغول به کار هستند که با تکیه بر دانش شخصی و بدون در نظر گرفتن ضوابط و مقررات اقدام به طراحی ساخت و اجرای بام سبز می نمایند.

این اجرا ها  آسیب های جبران ناپذیری را به مشتریان و کار فرمایان خود وارد می کند  و نه فقط برای کارفرما را متضرر می نمایند، بلکه ضربات محلکی به ماهیت صنعت روف گاردن نیز می زنند.

در زیر به بررسی روف گاردن ها از لحاظ نحوه اجرا می پردازیم. در کل روف گاردن ها به دو دسته MOBILE  و  IMMOBILE  تقسیم می شوند.

روف گاردن های Immobile  (بام سبز دائم permanent):

در ساختار های بام سبز های  دائم، غیر متحرک و یا ایستا permanent، اساس بر ایجاد و اجرای بام های سبز برای استفاده در بلند مدت می باشد. 

روف گاردن های Immobile استاندارد (بام سبز دائمی استاندارد):

روف گاردن های استاندارد، به بام های سبزی گفته می شود که نحوه اجرای آنها و متریال مصرفی در ایجاد آنها بر اساس استانداردها و درستورالملهای مراکز و موسسات ذیربط می باشد.

روف گاردن های Immobile غیر استاندارد

روف گاردن های غیر استاندارد  Immobile   ، جزئیات اجرایی روف گاردن های غیر استاندارد در ظاهر همانند روف گاردن های استاندارد می باشند، ولی در باطن از ساختار ها و استانداردها پیروی نکرده و احتمال تخریب در این گروه بیش از سایرین می باشد. اصولا این ساختار ها به دلیل ساختار  Spotting Exhaust    دچار مشکلات اولیه شده که به مرور این مشکلات اضافه می شود.

ساختار روف گاردن و بام سبز دائمی

ساختار روف گاردن و بام سبز دائمی - روف گاردن پایدارد

روف گاردن های Mobile  یا مدولار:

روف گاردن های مدولار که در ایران به آنها جعبه گیاه نیز گفته می شوند، دارای استانداردهای ویژه خود می باشند و اصولا در اروپا، به صورت Extensive  و جهت کاهش مصرف انرژی مرود استفاده قرار می گیرند.

روف گاردن های مودولار استاندارد

این گروه دارای استاندار هایی با گیج های چند وجهی و شبکه ای می باشند. در ساختار این سیستم عموما از  recliner  در استاندارد خود بهره می برند. این سبک از بام سبز  با استفاده از جعبه های مخصوص  و قابل اتصال به یک شبکه واحد تشکیل می شود. در این ساختار ها گونه های گیاهی بسیار محدود بوده و عموما به صورت مت های سدومی کاشت می شوند.

هدف از ایجاد این بام های سبز مواردی همچون کاهش مصرف انرژی، افزایش عمر مفید بام و سازه و کنترل تهویه ساختمان می باشد و مصارف کاربردی دیگری ندارد.

روف گاردن های مودولار غیر استاندارد

استفاده از جعبه گیاه ها و گلدان های مدولار، جهت استفاده کاربردی از بام، و استفاده از گیاهان خارج از استاندارد این سبک از روف گاردن، به سیستم بام سبز غیر استاندارد بدل می گردد. این بام های سبز دوام چندانی نداشته و علاوه بر هزینه های بالای اجرای، نمی توان به عنوان یک سازه با دوام روی آنها حسابی باز کرد.

این بام ها بعد از گذر چند سال، و به دلیل ضعف شدید در نگهداری گیاهان و مشکلات گذر ریشه از دور خارج می شوند.

ساختار روف گاردن و بام سبز مدولار _ جعبه گیاه)

ساختار روف گاردن و بام سبز مدولار _ جعبه گیاه)

معایب و مزایای اجرای روف گاردن (بام سبز) مدولار

در زیر به بررسی بیشتر در خصوص معایب و مزایای اجرایروف گاردن یا بام سبز با استفاده از ساختار مدولار (جعبه گیاه) می پردازیم.

مزایای استفاده از روف گاردن مدولار 

مزایای اجرای روف گاردن با ساختار مودولار (بام سبز پیش ساخته):

سیستم روف گاردن مودولار در کشور های اروپایی به ویژه آلمان، انگلیس و برخی از کشور های امریکایی در برخی از ئروژه های بسیار کوچا استفاده می شود. باید توجه داشت، که سیستم روف گاردن مودولار (بام سبز مدولار) که در کشور های توسعه یافته  اجرا می شود، عمدتا جهت رسیدن به اهداف زیر مورد استفاده قرار می گیرد.

- سرعت بالا اجرای روفگاردن با استفاده از ساختار مدولار یا جعبه گیاه.

- استفاده از سیستم روف گاردن  مدولار جهت  کاهش مصرف انرژی (از طریق جلوگیری از برخورد مستقیم اشعه های خورشید به سقف های بدون محافظ).

- استفاده از سیستم مدولار جهت کاشت های گلخانه ای.

از آنجایی  هزینه های حامل های انرژی در کشور های اروئایی و امریکایی بالا بوده استفاده از سیستم روف گاردن مدولار بیشتر جنبه اقتصادی و کاهش مصرف راداشته و کمتر جهت استفاده عموم می باشد.

با توجه به ساختار غیر استاندارد روف گاردن های مدولار در حال اجرا در ایران و تهران، تنها مزیت آن را می توان سرعت ساخت سریع با استفاده از استراکچر های پیش ساخته دانست. به راحتی با اندکی محاسبات ریاضی می توان متوجه شد این ساختار حتی از نظر ریالی و قیمتی، به هیچ عنوان مقرون به صرفه نمی باشد.

معایب اجرای روف گاردن مدولار 

معایب اجرای روف گاردن با ساختار مودولار (بام سبز پیش ساخته):

سیستم روف گاردن مدولاری که در اکثر کشور های پیشرفته جهان اجرا می شود، دارای استانداردهایی در زمینه ساخت این نوع از روف گاردن ها را دارا می باشد. این استانداردها با توجه به ساختارهای Spotting Exhaust که از ماهیت های اصلی این نوع بام های سبز هستند، دارای محدودیت های بسزایی به ویژه در نوع جانمایی، پوشش گیاهی و ساختار ابیاری هستند.

در زیر برخی از معایب و مشکلات روف گاردن های مدولار را بیان می نماییم:

• کاهش چشم گیر کیفیت گیاهان و پوشش گیاهی در بام سبز و روف گاردن

• عمر کوتاه متریال و مواد مصرفی

• عدم انتقال صحیح و استاندارد آب های اسیدی خارج شده از خاک و گیاه روف گاردن

• عایق نبودن صوت و افزایش ارتعاش نقطه ای د پایه سازه ها

• گرفتگی های محل خروج آب راه ها در گذر زمان و به دلیل ماهیت Spotting Exhaust

• محدودیت فاحش در طراحی

• محدودیت های فراوان در استفاده از متریال ها در طراحی

• محدودیت های انتقال لوله کشی های لازمه تاسیسات و آبیاری قطره ای

• محلی برای لانه کرده حشره های

متاسفانه روفگاردن های مدولار در تهران و سایر شهر های ایران، به شکلی فاجعه بار در حال اجرا هستند که نتنها به ساختمان های کارفرمایان صدمات جبران ناپذیری می زنند، بلکه ماهیت اصلی صنعت روف گاردن را بدون داشتن کوچکترین دانش فنی به چالش می کشند.

ساختار اجرایی روفگاردن مدولار ، به ویژه ربام های سبز پیش ساخته  که در ایران و تهران اجرا می شود، نتنها استانداردهای بام سبز و روف گاردن جهانی را دارا نمی باشند، بلکه حتی استانداردهای بام سبز مدولار جهانی را نیز، دارا نمی باشند .

منبع: شرکت تخصصی روف گاردن و دیوار سبز ویدکو گرین  www.vdekogreen.com